Kazakistan'n başkenti Astana’da yapılan Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) 24. Dönem Devlet Başkanları Zirvesi 16 ülkenin devlet ve hükümet başkanlarının katılımıyla sona erdi.
Kazakistan’ın dönem başkanlığında Astana’daki Bağımsızlık Sarayı’nda düzenlenen ŞİÖ 24. Devlet Başkanları Zirvesi’nin Astana Bildirisi kabul edildi.
, örgüte üye ülkelerin ŞİÖ’nün küresel barışı, güvenliği ve istikrarı güçlendirmenin yanı sıra yeni bir demokratik, adil, siyasi ve ekonomik alanda uluslararası düzen inşa etme koşullarını oluşturmadaki rolünün artırılması gerektiği konusunda mutabık kaldıkları belirtildi.
ŞİÖ üyelerinin siyasi ve sosyoekonomik kalkınma yollarını bağımsız ve demokratik olarak seçme hakkına saygı gösterilmesi gerektiğine dikkat çekilen bildiride, devletlerin toprak bütünlüğü, içişlerine karışmama, güç kullanma tehdidinde bulunmamanın uluslararası ilişkilerin sürdürülebilir gelişiminin temeli olduğu kaydedildi.
Bildiride, ŞİÖ üyelerinin ülkeler arasındaki anlaşmazlıkların diyalog ve istişare yoluyla barışçıl çözümüne bağlı kalacakları vurgulanarak, “ŞİÖ üyesi devletler, bölgesel ve uluslararası gündeme ilişkin değerlendirmelere dayanarak daha temsili, demokratik, adil ve çok kutuplu bir dünya düzeninin oluşturulmasına yönelik taahhütlerini yeniden teyit ettiler.” ifadesi yer aldı.
Çok kutuplu dünyanın en önemli teşkilatlarından biri olarak örgütün potansiyelini ve uluslararası etkisini artırmaya hazır oldukları konusunda üye ülkeler arasında anlaşma sağlandığı aktarılan bildiride, şu değerlendirmelere yer verildi:
“Üye ülkeler tarafından ŞİÖ içindeki etkileşimin Avrasya’da eşit ve bölünmez güvenlik mimarisinin oluşmasına temel oluşturabileceği vurgulandı. Kendi topraklarında devlet egemenliği ve toprak bütünlüğü ilkelerine aykırı her türlü faaliyetin önlenmesini kabul ediyor.”
Bildiride, Belarus’un ŞİÖ’ye tam üye olarak kabul edilmesinin “tarihi” nitelik taşıdığı ve örgütün dönem başkanlığının Çin’e geçtiği de kaydedildi.
Zirve kapsamında imzalanan toplam 25 belge arasında “ŞİÖ’nün 2035 yılına kadar Kalkınma Stratejisi” ile “ŞİÖ 2030 yılına kadar Enerji İşbirliğini Geliştirme Stratejisi” gibi belgeler de yer alıyor.
– Zirve
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in ev sahipliğinde gerçekleştirilen zirvenin genişletilmiş oturumuna Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yanı sıra Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, İran geçici Cumhurbaşkanı Muhammed Muhbir, Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar, Moğolistan Cumhurbaşkanı Ukhnaagin Khurelsukh, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani, Birleşik Arap Emirlikleri Yüksek Konseyi Üyesi ve Resulhayme Emiri Suud bin Sakar el-Kasimi, Türkmenistan Milli Lideri ve Halk Maslahatı Başkanı Gurbanguli Berdimuhammedov, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres katıldı.
