Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi’deki milyonlarca kişi, Çarşamba günü Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) günlük güvenlik sınırının 50 katını aşan zehirli dumanın içinde nefes almakta zorlandı.
Birçok kent sakini, hava filtrelerine ulaşamıyor veya evlerini dışarıdaki ağır kokuya karşı etkili bir şekilde koruyamıyor. Bu kirli hava, her yıl binlerce kişinin erken ölümüne neden oluyor.
Her yıl Ekim ortasından Ocak’a kadar süren soğuk hava ve durgun rüzgarlar, bu ölümcül kirleticilerin atmosfere hapsolmasına neden oluyor.
Çarşamba sabahı, 30 milyondan fazla nüfusa sahip geniş kentin bazı bölgelerinde hava kirliliği “tehlikeli” seviyelerde ölçüldü.
IQAir tarafından yapılan ölçümlere göre, kentteki PM2.5 kirleticileri, WHO'nun günlük güvenli sınırının 53 katına çıkarak metreküp başına 806 mikrograma ulaştı.
Öğle saatlerinde bile hava, bazı bölgelerde güvenlik sınırlarının 25-35 kat üstünde seyrediyordu.
Yeni Delhi her yıl bu zehirli duman tabakasıyla kaplanırken, başlıca sebepler arasında komşu bölgelerdeki çiftçilerin hasat sonrası tarlalarını temizlemek için yaptıkları anız yakma, sanayi ve araç emisyonları yer alıyor.
Uyarı seviyesi: Tehlikeli
Ancak, bu ay The New York Times tarafından yayımlanan ve beş yıl boyunca hava ve toprak örneklerine dayanan bir rapor, Delhi’nin çöp yığınlarını yakarak enerji üreten bir santralden yayılan zehirli gazların da önemli bir tehdit oluşturduğunu ortaya koydu. Raporda, ağır metal seviyelerinin “alarm verici” olduğu belirtildi.
Dumanla kaplanan kuzey Hindistan genelinde birçok uçuş ertelenirken, Hindistan Meteoroloji Departmanı, en az 18 bölgesel havaalanında görüş mesafesinin bin metreye, Delhi’de ise 500 metrenin altına düştüğünü bildirdi.
Geçen ay Hindistan Yüksek Mahkemesi, temiz havanın temel bir insan hakkı olduğuna hükmederek merkezi hükümet ve eyalet yönetimlerinden önlem almalarını istedi. Ancak yetkililer arasında yaşanan siyasi anlaşmazlıklar sorunu çözmeyi zorlaştırıyor.
Delhi yönetimi, hava kirliliğiyle mücadele amacıyla çeşitli projeler başlatsa da pratikte bu çabalar yetersiz kalıyor. Kamuya ait su tankerleri, havadaki kirliliği geçici olarak azaltmak için düzenli olarak su püskürtüyor.
Bu ayın başında, su buharı püskürtmek için üç küçük drone kullanmayı içeren yeni bir plan tanıtılsa da eleştirmenler bu adımı yalnızca “geçici bir çözüm” olarak nitelendiriyor.
WHO, hava kirliliğinin felç, kalp hastalığı, akciğer kanseri ve diğer solunum yolu hastalıklarını tetikleyebileceği konusunda uyarıyor.
Bu durum özellikle bebekler, çocuklar ve yaşlılar için ciddi bir tehdit oluşturuyor. The Lancet tıp dergisinde yayımlanan bir çalışma, 2019 yılında Hindistan'da hava kirliliği nedeniyle 1.67 milyon erken ölüm gerçekleştiğini ortaya koyuyor.
