Bilimsel çalışmalar yanlışlanabilir olgular üzerine kurulu olsa da bazı durumlar oluyor ki kafa karışıklığına sebep oluyor. Aralık ayında Ulusal Bilim, Mühendislik ve Tıp Akademileri tarafından bir inceleme yayınlandı. Bu incelemede, günde bir ya da iki kadeh alkol tüketmenin kalp hastalığı ve ölüm riskini azalttığı belirtiliyor. Bazı sağlıkla ilişkili yararlara da vurgu yapılıyor.
ABD'de mevcut çalışmaların sonucuna göre alkol tüketimi kadın ve erkek için farklı şekilde orta düzey tüketim sınıflandırmasına sahip. Zararlı olmadığı söylenen miktarlar ise kadınlar için günde en fazla 1 kadeh ya da bardak iken erkekler için bu günde iki kadeh ya da bardak olarak açıklanmış.
ALKOL TÜKETİMİNE YÖNELİK TARTIŞMALI KONU
Bunların yanı sıra 3 Ocak'ta yayınlanan ABD Cerrah Genel Ofisi çalışmasına göreyse günde bir ölçü/ kadeh ya da bardak, gibi düşük alkol tüketenlerin bile belirli kanserlere yakalanma olasılığı artabileceği belirtiliyor. Düşük seviyelerde tüketilse bile kanser olunabileceğinin aktarıldığı tavsiyede aynı zamanda alkollü içeceklerdeki mevcut sağlık uyarı etiketlerinin kanser riskleri hakkında bir uyarı içerecek şekilde güncellenmesi talep ediliyor.
Herhangi bir şey aynı anda hem ölüm riskinin azalması hem de kanser riskinin artmasıyla nasıl ilişkilendirilebilir? Saygın dergilerdeki büyük çalışmalar zarar veya fayda gibi temel bir konuda nasıl fikir ayrılığına düşebiliyor? Herhangi bir miktarda alkol sağlıklı mıdır? Bu soruların cevapları ise oldukça karmaşık.
Araştırmacılar mevcut kanıtların nasıl yorumlanacağı ve sağlığı iyileştirmek için hangi adımların en iyi olduğu konusunda birbirleriyle anlaşamazlar.
Popular Science bu konuda alkol tüketiminin faydaları ve zararlarına yönelik konu hakkında 6 uzmandan görüş aldı. Hemfikir olunan konu ise kadınlar için günde bir standart içkiyi veya erkekler için günde iki içkiyi aşan alkol tüketiminin olumsuz sağlık sonuçlarına yol açabileceği yönündeydi. Öte yandan bu seviyenin üzerinde içki içmenin yaralanma veya ölüm, belirli kanserler, kalp sorunları, karaciğer hastalığı, bilişsel bozukluklar ve daha fazlası gibi önemli ölçüde artan riskler getirdiğini de kabul ediliyor.
Uluslararası tarafta standart bir alkollü içkinin tanımı değişiyor. Saf alkol, ABD ve Kanada'da 0,6 ons yani yaklaşık 14 gram olarak kabul görülüyor. Yüzde 5 ile biraya, yüzde 12 ile şaraba ve yüzde 40 ile viski ve türevlerine eşdeğer oluyor.
Tüm kaynaklar aşırı içki tüketmenin ve alkol kullanım bozukluğunun ciddi bir halk sağlığı sorunu olduğu konusunda hemfikir ve hiçbiri herhangi bir sağlık sebebiyle alkol tüketimine başlamayı veya alkol tüketimini artırmayı doğrudan desteklemiyor.
Kaliforniya Üniversitesi, San Francisco'da kardiyolog ve tıp profesörü olan Gregory Marcus; ''Özellikle normalde içmeyecek birine içki içmeyi önermek istemem. Koruyucu etkileri olsa bile, ki bunun mümkün olduğunu kabul ediyorum, kanıt düzeyinin bunu başlatmayı önermek için yeterince yüksek olduğunu düşünmüyorum'' diyor.
Öte yandan her ne kadar belirli bir miktarda tüketiminin zararlı etkileri aza indireceği söylense de alkollü içecekler fizloyojik olarak bağımlılığa yol açabilen yapıya sahip. Düşük seviyelerde kullanımı, artan ve aşırı tüketim riski taşır.
Zaten, aşırı alkol tüketiminin zararları söz konusu olduğunda tartışma bulunmuyor. Devam eden bilimsel tartışma; nispeten düşük alkol tüketiminin sağlık etkilerinin nasıl araştırılıp sınıflandırılacağı ve bu etkiler hakkında kamuoyuna nasıl bilgi verileceği hakkında oluyor.
Muhafazakar olduğunu söylediği yeni Ulusal Akademiler raporunda hiç alkol almadığını bildirenlere kıyasla orta düzeyde içicilerde meme kanseri riskinde yüzde 10'luk bir artış bulundu.
Öte yandan Ulusal Kanser Enstitüsü'ne (NCI) göre, orta düzeyde içki içmenin baş ve boyun, yemek borusu, kolorektal ve meme kanseri riskinin artmasıyla bağlantılı olduğuna dair sağlam kanıtlar var. NCI'ya göre haftada birkaç kez alkol tüketenlerde ölçülebilir düzeyde yemek borusu ve meme kanseri riski artış gösterdi.
Son olarak, kaynaklar genellikle, ara sıra veya hafif alkol içmenin kümülatif sağlık etkilerini değerlendirmeye gelince, var olan faydalar veya zararların mütevazı olduğu konusunda hemfikir. Bunun yanında hafif veya orta düzeyde alkol tüketiminin birçok insan için anlamlı bir sağlık etkisi olmaması tamamen mümkün bile olabilir.
British Columbia'daki Victoria Üniversitesinde psikolog ve profesör olan Tim Stockwell de düşük seviyede içki içmenin etkilerini küçük olarak görüyor. Stockwell, alkolle ilişkili zararların ölçülmesi ve önlenmesi adına çalışmalarını sürdürüyor. Ona göre hiçbir alkol tüketimi seviyesi risksiz değil. Herhangi bir miktarda içki içmenin, bir nüfusa göre ortalama alındığında sağlık için "net olarak kötü" olduğuna dair kanıtların gösterdiği kararlı duruşuna rağmen, her içkinin muhtemelen sadece birkaç dakikalık yaşam kaybına eşdeğer olduğunu belirtiyor.
"Haftada altı içki, düzenli bir şekilde, içiyorsanız, bu muhtemelen iki veya üç aylık yaşam beklentisi kaybıdır" diyor.
1990'lardan beri yapılan çalışmalar pek çok yönde alkol tüketiminin olumlu olumsuz yönlerine odaklandı. Kırmızı şarabın ise iddia edilen sağlık yararları hakkındaki raporlarda az miktarda kırmızı şarap tüketen kişilerin kalp sağlıklarının iyi kalabileceği yönünde olumlamalar yer alıyordu. Biraz içenler, tamamen alkolden uzak durduğunu bildirenlere göre daha düşük ölüm riskine sahipti. Ancak aşırı tüketen kişilerdeki ölüm riski bu iki gruba oranla çok daha yüksek.
Her ne kadar uzun yıllardır 'kırmızı şarap' o kadar da zararlı değil dense de alkol tüketimi ve sağlık ölçümleri arasındaki sonuçlar oldukça tutarsız. Çünkü kişilerin yaşam koşulları ve stilleri, hareketli olup olmalaları ve pek çok etken, ölüm oranını değiştiriyor.
Stockwell'in 2023'te dahil olduğu bir meta-analizde bazı incelemeler, düşük düzeyde içki içmenin hiçbir koruyucu etki sağlamadığı sonucuna vardı.
Tüm bu inceleme çalışmaları, "orta" veya "düşük seviyelerde" içki içmeyi farklı şekillerde tanımlayan araştırmaları bir araya getiriyor.
Tartışmalı bu çalışmaların ve sonuçların yanı sıra alkolün kanser veya diğer sağlık risklerini artırmasına rağmen, düşük veya orta seviyelerde (günde 0 ila 1-2 içki arasında) aynı anda kardiyovasküler riski azaltabileceği yönünde fikirlerin de olması. Alkolün kardiyovasküler sağlığı artırması için önerilen mekanizmalar arasında, vücudun iyi HDL-kolesterol miktarını artırabileceği, pıhtılaşmayı engelleyebileceği veya kan şekeri seviyelerini dengelemeye yardımcı olabileceği yer alıyor.
Anadolu Ajansı'nın aktardığı başka bir raporda, dünya genelinde her yıl yaklaşık 3 milyon kişi alkol kullanımı sonucu hayatını kaybediyor. Alkol kaynaklı ölümlerin, dünyadaki toplam can kayıplarının yüzde 5'ini oluşturduğu bildiriliyor.
Peki sonuçlardan ne anlamalıyız?
Sonuçlar her ne kadar bilimsel olsa da alkol tüketiminin az olduğunda faydalı olmasını destekleyen tarafta alkol endüstrisi ve lobileri, bulunuyor ve içki içmeyle ilişkili sağlık yararlarını destekleyen araştırmaları finanse ediyor, tavsiye ediyor ve destekliyor oluşu sonuçların güvenini sarsabiliyor.
