Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıklamaktan kaçındığı enflasyon sepetine ilişkin tartışmalar büyüyor. Başkan Erhan Çetinkaya eleştirileri yanıtlamak için basın toplantısı düzenlerken aynı gün sitesinde bulunan eski verileri sildi.
Son yıllarda madde sepeti fiyatlarını açıklamayı bırakan TÜİK, yargı kararına rağmen bu ısrarını sürdürüyor. Ekonomi yazarı Alaattin Aktaş’ın TÜİK’in en son 2022 yılı nisan ayında yayımladığı bu verileri güncele uyarlayarak kurumun enflasyon hesaplarken baz aldığı ürün fiyatlarını listelemesiyle hesaplamalara güvensizlik daha da arttı. Aktaş’ın eski verilere dayanarak yaptığı hesaplamada doktor muayenesinin 34 lira, kiranın 5 bin lira olması tepkilere neden oldu.
HALKI FAKİRLEŞTİREN YAKLAŞIM
Detaylı veri paylaşımı yerine var olan verilerin karartılmasının şüpheleri daha da artırdığını söyleyen Prof. Dr. Cem Başlevent, “Keşke bu toplantıyı gazetecilerle değil de konunun uzmanı akademisyenlerle yapsalardı. TÜİK başkanının konuşmaya başlaması şeffaflık açısından iyi ama bunu yaparken var olan verileri silmek olmaz. Madde fiyatını açıklamak için bir gün daha çalışılması gerektiğini söylüyorlar. Çok komik, çalışsınlar. Ayın 3’ünde değil de 4’ünde ya da 5’inde de madde sepetini açıklasınlar” dedi.
Çetinkaya enflasyon oranlarını açıklayan ENAG ve İTO’yu da eleştirdi. ENAG Kurucusu Prof. Dr. Veysel Ulusoy ise “TÜİK’i yönetenler 2018 yılından bu yana verileri kontrollü sunmaya başladı. 2020 yılından itibaren ise doğru ölçtükleri enflasyon, milli gelir ve benzeri diğer verileri eğip bükerek açıklamaya başladılar. Tartışmasız bu yaklaşımın halkı getirdiği nokta fakirlik ve muhtaçlıktır. Halkımız buna layık değildir. Bu sahtekârlığa karşı en yüksek sesle, gururla ayağa kalkma, itirazı en etkin bir şekilde gösterme zamanıdır” diye konuştu.
ZAMLAR TEMMUZA ERTELENDİ
Düzenlediği toplantıda memur ve emekli maaşlarını belirleyen haziran ayı enflasyonunun beklentilerin altında açıklanması eleştrilerini de yanıtlayan TÜİK Başkanı Erhan Çetinkaya, kamu zamlarının temmuz ayına ertelenmesi ve kurlardaki sabitliğe işaret etti. Çetinkaya, “Enflasyon açıklandı, sigara, vergiler, akaryakıt bütün zamlar temmuza kaldı. Elektrik zammının yarım puan etkisi var. Zamlar haziranda duyurulmakla beraber temmuzu etkiliyor” diye konuştu. Çetinkaya, Türkiye’deki şirket kârlarının enflasyonu yukarı taşıdığını söyledi.