BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
Geçen hafta yayınlanan ekim ayı ABD enflasyon rakamları dünyanın en büyük ekonomisindeki fiyat artışlarının beklenenden daha fazla yavaşladığını gösterdi. Enflasyonun hızının kesilmesi ABD Merkez Bankası’nın (FED) son 40 yılın en agresif faiz artışı döngüsünü tamamladığı görüşünü de pekiştirdi.
USA Today’in haberine göre tüm bu gelişmelerin hisse senetleri piyasalarında yansımalarının olması da bekleniyor. Carson Group’un Baş Borsa Stratejisti Ryan Detrick S&P 500 Endeksi 1974’e kadar uzanan 10 faiz artışı döngüsünü inceledi. Detrick’in analizine göre nihai faiz artışlarından 12 ay sonraki süreçte S&P 500 ortalama %14,3 yükseliyor.
Karşılaştırmak gerekirse NerdWallet verilerine göre endeksin 2022’ye kadar olan ortalama getirisi beş yılda %7,5, 10 yılda %10,4, 30 yılda %7,5 ve geçen yüzyılda %10 kadar.
Diğer bir deyişle merkez bankalarının faiz artışlarını durdurduğu dönemlerde borsalarda olağanüstü yükselişlerin gözlemlenmesi olasılığı çok daha yüksek.
FED’in faiz artışları neleri değiştiriyor?
Faiz artışları mortgage maliyetlerinden otomotiv kredilerine, kredi kartı ücretlerinden akla gelebilecek her türlü kredide maliyetleri yükseltiyor ve bu sayede ekonomik aktiviteyi yavaşlatıyor. Ancak bu yavaşlama aynı zamanda kurumsal bilançoları da etkiliyor.
Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, zayıf bilançolar ve yüksek borç maliyetleri genellikle şirket hisse senetlerini tahvillere göre daha az cazip hale getirir. Yüksek faizler aynı zamanda görece daha risksiz yatırımlar olan tahvil varlıklarının getirilerini artırarak bir alternatif olarak ortaya çıkarır.
Tüm bu acı verici sürecin temelde iyi bir amacı var. Zira FED yerleşik hale gelmesi durumunda ekonomide daha fazla hasar oluşturabilecek enflasyonla mücadele etmeyi hedefliyor.
Faiz artışlarının durdurulmasınınsa ekonomide tam tersi yönde harekete yol açması beklenir. Ekonomiye ilişkin beklentiler artar ve hisse senetleri tahvillerden daha cazip varlıklar haline gelir. LPL Financial Baş Teknik Stratejisti Adam Turnquist faizlerin sabit tutulmasının aynı zamanda piyasalardaki belirsizlikleri de ortadan kaldıracağına dikkat çekti.
Borsalar toparlanıyor mu?
FED’in Mart 2022'de faiz oranlarını artırmaya başladığı günden bu yana S&P 500 Endeksi bazı vahşi volatilite hareketlerine şahit oldu. Ancak endeksteki hareketlilik nihayetinde geçtiğimiz pazartesi günü 4.411 puanda durma noktasına geldi. Ardından salı günü ABD Çalışma Bakanlığı’nın açıkladığı tüketici fiyat endeksi raporundan destek alan endeks hafta boyunca 100 puanın üzerinde %2,5 yükseldi.
Detrick konuyla ilgili açıklamasında, “Eğer temmuz ayı son faiz artırımıysa ki biz öyle düşünüyoruz, hisse senetleri tarihsel olarak son faiz artışlarından sonra oldukça iyi performans gösterir” ifadelerine yer verdi.
LPL Financial’dan Turnquist söz konusu gelişmeleri “hisse senetleri piyasası için bir katalizör” olarak tanımladı.Yine de rallinin devamı konusunda bazı uyarılar var. Bu uyarıların en önemlisi ise FED yetkililerinin henüz enflasyon raporunda sonra bile ek bir faiz artışı ihtimalini dışlamamış olması.
Faiz artışlarının durdurulması piyasaları nasıl etkiler?
S&P 500 Endeksi son 50 yıldaki 10 faiz artışı döngüsünün sekizinde çift haneli yükselişler gösterdi. Ancak kalan ikisinde ise 12 ay boyunca sert düşüşlere maruz kaldı.
Temmuz 1981'de faiz artışlarının durdurulması, %17'den fazla olan faiz oranlarının yol açtığı acımasız bir resesyon nedeniyle endeksteki %16,4'lük düşüşü engelleyemedi. Benzer şekilde, Haziran 2000'de faiz artırımlarını sonlandırmak, 2001'deki dot-com krizinin önüne geçemedi.
Turnquist, “Dot-com balonunun patlaması faiz artışlarının duraklatılmasının ve ardından gelen faiz indirimlerinin pozitif etkilerini sınırladı” ifadelerine yer verdi.Yelpazenin diğer ucunda, 1995'te, FED’in büyük faiz artışlarını sona erdirilmesi ve ardından faiz oranlarını düşürülmesi kararlarının ardından takip eden yılda endeksin kaydettiği %35'lik yükseliş var. Ancak bu yükselişlerin sebepleri arasında yazılım tabanlı teknolojilerin kullanılmaya başlanması ve bu sayede ekonominin canlanması gibi sebepler de bulunuyor.
Turnquist FED’in geçmişteki faizleri sabit tutma kararlarının çoğunlukla borsalardaki yükselişin ‘birincil sebebi’ olduğunu söyledi. Ancak baş stratejist bazı durumlarda başka güçlerin de piyasaları etkileyebileceğine dikkat çekti.
Üçüncü çeyrek bilançoları neleri değiştirecek?
Bilanço resesyonları şirketlerin üç ay boyunca bilançolarının düştüğünü ifade eder. Üçüncü çeyrekteki son bilanço raporlarına göre S&P 500 şirketleri bir yıldır devam eden bilanço resesyonundan çıkmış gibi gözüküyor. Söz konusu durum piyasaları da canlandırabilir.
Detrick, yapay zekâ teknolojileri sayesinde üretkenlikleri de artan şirketlerin bilançolarındaki kazanımların devam edebileceğini, bu sayede işverenlerin fiyatları artırmadan çalışan ücretlerini artırabileceğini söyledi.
Hisse senetleri aşırı mı pahalı?
FactSet verilerine ve Turnqyist’e göre S&P 500 hisse senetleri önümüzdeki 12 ay için tahmini bilanço beklentilerinin 18,6 katı seviyesinde fiyatlanıyor. Bu oran 10 yıllık ortalama olan 17,6’nın nispeten üzerinde. Turnquist, bu yüzden ekonomik verilerin ve bilançoların üzerinde daha ağır bir yük oluştuğuna dikkat çekiyor. Diğer bir deyişle ABD ılımlı veya şiddetli bir resesyondan etkilenirse FED’in ne yapıp yapmayacağına bakılmaksızın borsalar düşüşe geçebilir.
Akılda tutulması gereken bir şey daha var: FED’in faiz artırımlarını durdurma kararlarının ardından elde edilen güçlü borsa getirileri, faiz indirimleriyle de desteklenmiş olabilir. Aralık 2018'de FED, faiz oranlarını son kez artırdı ve takip eden üç ve altı ayda sırasıyla %11,7 ve %17,7'lik borsa yükselişlerine katkıda bulundu.
Ancak Ağustos 2019’da FED yetkilileri faiz indirmeye de başladı. İndirimler S&P 500 Endeksi’nin getirilerini son faiz artışından itibaren olan 12 ayda %27,9’a yükseltti.Habere göre orta vadede yatırımcılar FED’in kenara çekilmesiyle hisse senetlerinin artmaya devam edebileceğini öngörüyor. Ancak vadeli işlem piyasalarına göre yatırımcılar mayıs ayına kadar veya daha erken bir tarihte faiz indirimi bekliyor.
Turnquist, FED’in bu anlatıya karşılık vermemesi ve "daha uzun süre daha yüksek" faiz oranları stratejisine devam etmesi halinde yatırımcıların hisse senetlerinin geri çekilebileceğini ve yatırımcıların borsalardaki toparlanmanın bir kısmından vazgeçebileceğini söyledi.