İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Bakanlığının 2024 yılı bütçesine ilişkin yaptığı sunumda, 6 Şubat'taki Kahramanmaraş merkezli depremlerin 11 il, 124 ilçe, 6 bin 929 köy ve mahallede büyük yıkım ve hasara sebep olduğunu vurguladı.
Depremlerden, 120 bin kilometrekarelik alanda 14 milyon insanın etkilendiğine dikkati çeken Yerlikaya, "Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi kapsamına 7 il, 55 ilçe, 4 bin 17 köy ve mahallemiz alındı. Toplam 18 il, 179 ilçe, 10 bin 946 köy ve mahallemiz depremden etkilendi. Yaklaşık 9 saat arayla meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki bu depremler olağan dışı ve ender görülen doğa kaynaklı afetlerdendi. Asrın felaketinde 50 binden fazla insanımız hayatını kaybetti, 107 binden fazla vatandaşımız yaralandı." diye konuştu.
Bakan Yerlikaya, 6 Şubat'tan bugüne kadar yapılan çalışmalar, gelinen son durum ve yapılacak iyileştirme hizmetleriyle ilgili şu bilgileri paylaştı:
"Depremin akut döneminde, en zor anlarda, depremzedelerimize çadırlarda ve tesislerde geçici barınma sağlandı. Toplam 645 bin kurulu çadırda 2,5 milyon depremzedemiz kaldı. 20 Eylül itibarıyla çadırda kalan vatandaşımız bulunmuyor. Bunun yanı sıra, 1 milyon 188 bin 218 vatandaşımızı da tesislerde misafir ettik. Tesislerimizde kalan depremzedemiz de bugün itibarıyla kalmadı. Çok az, o da barınma ihtiyacı olarak değil o şehirlerde sağlıkla ilgili hizmeti devam ettiğinden dolayı misafirimiz var. Sayısı çok az. Bugün itibarıyla, 371 konteyner kent, 199 bin 675 kurulu konteynerde toplam 622 bin 85 vatandaşımız kalıyor.
Yine bugün itibarıyla 340 bin 952 hanemize -ki bu hanelerin de toplam nüfusu 1 milyon 363 bin 808'e tekabül ediyor- 9 milyar 267 milyon 779 bin lira kira yardımı yapıldı. Kira yardımlarının 7. ayını ödedik. Ayrıca 1 milyon 927 bin 72 hanemize 19 milyar 270 milyon 720 bin lira destek ödemesi, 542 bin 547 hanemize 8 milyar 138 milyon 205 bin lira taşınma yardımı, 40 bin 855 aile yakınına 4 milyar 85 milyon 500 bin lira vefat yardımı gerçekleştirdik."
Deprem sürecinde bağış kampanyalarının da düzenlendiğini hatırlatan Yerlikaya, 87 milyar 594 milyon 316 bin 222 lirası Türkiye Tek Yürek kampanyasından olmak üzere toplam 122 milyar 180 milyon 741 bin 728 lira bağış toplandığını bildirdi. Yerlikaya, "Bu bağışların bugüne kadar 64 milyar 592 milyon 101 bin 78 lirası depremzedelerimiz için harcandı. Geriye kalan 57 milyar 588 milyon lira depremzedelerimiz için harcanmaya devam ediyor." ifadesini kullandı.
Bakan Yerlikaya, AFAD-Kızılay işbirliğiyle aylık 3 bin lira yüklenen, marketlerde alışveriş yapılabilen Esen Kart uygulamasının da sürdüğünü aktararak, "Deprem bölgesindeki 11 ilimizde toplam 64 bin 68 Esen Kart dağıtıldı. Esen Kartların ağustos, eylül ve ekim ödemeleri gerçekleşti." dedi.
Deprem bölgesindeki 2 milyon 272 bin 938 binanın hasar tespitinin yapıldığını bildiren Yerlikaya, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Acil yıkılacak ve yıkık 60 bin 421 bina enkazının tamamını 68 günde kaldırdık. 200 bin 250 ağır hasarlı binamızın 121 bin 481'inin enkazı kaldırıldı. Yıktığımız toplam bina mevcudunun metreküp cinsinden rakamı 27 milyon 332 bin 349. Hacme göre baktığımızda yıkılan binalar toplamının yüzde 65'ine tekabül ediyor.
Kalıcı konutlara giden yol, hak sahipliği sürecinden geçiyor. 30 Mayıs'ta başlayan hak sahipliği sürecinde 671 bin 804 talep değerlendirildi. Taleplerin tümü ilgili komisyonlar tarafından büyük bir hassasiyetle incelendi. Bu taleplerin 424 bin 596'sı kabul edildi. Kabul edilen taleplerin 371 bin 536'sı konut, 41 bin 506'sı iş yeri, 11 bin 554'ü ahırdı. Reddedilen talep sayısı ise 247 bin 208. İtiraz başvuruları devam ediyor. 18 Kasım 2023'te ise nihai hak sahipliği listeleri kesinleşecek. Bu yıl sonuna kadar inşallah, 41 bini il ve ilçe merkezleri, 5 bini kırsalda olmak üzere toplam 46 bin konut afetzedelerimize teslim edilmiş olacak. 2024 yatırım ödeneğimizin yüzde 95'i tutarındaki 671,5 milyar lira, kalıcı konut yapmayla ilgili giderlere harcanacak."
Yerlikaya, Bakanlık olarak, kamu hizmetlerini vatandaş odaklı, etkin ve verimli şekilde yürütmeye, bu alandaki hizmet kalitesini sürekli geliştirmeye gayret ettiklerini anlattı.
Nüfus hizmetlerinde 81 il nüfus müdürlüğünün 73'ünün, 973 ilçe nüfus müdürlüğünün ise 843'ünün "konsept proje" çerçevesinde hizmet vermeye başladığını söyleyen Yerlikaya, şöyle devam etti:
"Yeni tip Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartı kullanmaya başlayan vatandaş sayımız 77 milyon 827 bin 32'ye ulaştı. Sürücü belgesi ve pasaport işlemlerini de en hızlı şekilde yürütüyor, ortalama 3 gün içinde vatandaşlarımıza adreslerinde teslim ediyoruz. Nüfus hizmetlerindeki 52 ayrı nüfus hizmetini e-Devlet üzerinden verebiliyoruz. Bu çerçevede, 1 Kasım 2023 itibarıyla 126 milyon işlem, elektronik ortamda gerçekleştirildi. Nüfusmatik cihazlarımız sayesinde personel desteği olmadan 7/24 nüfus hizmeti veriyoruz. İlerleyen süreçte bu cihazlarımızı alışveriş merkezleri gibi halkımızın yoğun olduğu noktalarda da kullanacağız."
Bakan Yerlikaya, hem yaşlılara hem de nüfus müdürlüklerine gidemeyecek durumdaki vatandaşlara "Adreste Nüfus Hizmeti" verildiğini hatırlattı.
Yerli ve milli biyometrik veri doğrulama sistemiyle nüfus hizmetlerinde kullanılan yazılımı geliştirdiklerini, Türkiye'nin, dünyada bu teknolojiye sahip 7'nci ülke olduğunu vurgulayan Yerlikaya, şunları kaydetti:
"Dijital Arşiv Projesi'yle, nüfus defterlerinin ve dayanak belgelerinin dijital ortama aktarılarak, toplamda 497 milyon arşiv belgesinin dijitalleştirilmesini temin ettik. Mekansal Adres Kayıt Sistemi (MAKS) ile sözel veri tabanının coğrafi bilgi teknolojisiyle harita tabanlı mekansal yapıya dönüştürüldüğü, mekansal adres verilerinin ilgili kurum ve kuruluşlarla paylaşıldığı bir sistem oluşturduk."
Yerlikaya, Dernekler Bilgi Sistemi (DERBİS) ve bu sistemin alt modülleri SENBİS, PARBİS, PRODES ve E-ARŞİV ile sivil toplum kuruluşlarına yönelik iş ve işlemlerin dijitalleşmesi yolunda önemli adımlar attıklarını anlatarak, "Yüz yüze ve uzaktan eğitim ile rehberlik ve denetim faaliyetlerimizle, hazırlamış olduğumuz 'Sivil Toplum Strateji Belgesi ve Eylem Planı' hedeflerimiz doğrultusunda, demokrasimizin önemli unsurlarından olan sivil toplumun gelişmesi için çalışıyoruz. 2002 yılında faal dernek sayımız 76 bin 444 iken, bugün bu sayı 101 bin 149'a ulaşmıştır." diye konuştu.
Ali Yerlikaya, 2009'dan bu yana, 21'i il hükümet konağı olmak üzere toplam 266 hükümet konağının tamamlandığını, yıl sonuna kadar 20 hükümet konağının daha hizmete açılacağını belirtti.
Toplam 43 ilde, 4 bin 435 kilometre güvenlik yolunun yapımının tamamlandığını kaydeden Yerlikaya, devam eden ve gelecek yıl tamamlanması hedeflenen 295 kilometre yolla toplam 4 bin 730 kilometre güvenlik yolunun daha hizmete sunulacağını söyledi.
Bakan Yerlikaya, ayrıca 112 Acil Çağrı merkezlerine son 10 ayda 89 milyonun üzerinde çağrı geldiğini bildirdi.
Kaynak: A.A Etiketler Suriyeli İçişleri Bakanı