Cumhuriyet tarihinde bir ilk: Türkiye artık 'çok yaşlı'

Türkiye Cumhuriyeti döneminde ilk sayımın yapıldığı 1927 yılında 13 milyon 648 bin 270 olan nüfus, geçen yıl 85 milyon 372 bin 377'ye çıktı. Cumhuriyetin 100'üncü yılının kutlandığı 2023'te, yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı yüzde 10,2'ye çıkarak cumhuriyet tarihinde ilk kez çift haneyi gördü. İlk sayımdan bu yana nüfusu yaklaşık 6 kat artan Türkiye'de, ilk istatistiklerin tutulduğu 1935 yılında yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı yüzde 3,9 olarak kayıtlara geçti.

Geçen yıl sonu itibarıyla 65 yaş ve üzeri nüfusun 8 milyon 722 bin 806'ya ulaşmasıyla Türkiye, Birleşmiş Milletler kriterlerine göre 'çok yaşlı nüfuslu ülke' statüsünde yer almaya başladı. Nüfus artış hızı gerileyen ve nüfusu hızla yaşlanan Türkiye'de, nüfus projeksiyonlarına göre; yaşlı nüfusun toplam nüfusa oranının 2030'da yüzde 12,9, 2040'ta yüzde 16,3, 2060'ta yüzde 22,6 olacağı öngörülüyor.

Nüfusunda yaş yapısı şekil değiştiren Türkiye'de yaşlıların toplam nüfus içindeki oranı artarken, çocukların azaldı. 2023 yıl sonu itibarıyla Türkiye nüfusunun 22 milyon 206 bin 34'ünü, çocuklar oluşturdu. Türkiye nüfusunun yüzde 26'sını oluşturan çocuk nüfusu, 1935'ten itibaren en düşük veri oldu.

Çocuk nüfus oranı ortalaması yüzde 18 olan Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülke ile karşılaştırıldığında; ortalama yüzde 26 olan Türkiye'de, bu oranın 2030 yılında yüzde 25,6, 2040 yılında yüzde 23,3, 2060 yılında yüzde 20,4 ve 2080 yılında yüzde 19 olacağı öngörüldü. Yeni doğan bebekten en yaşlıya kadar nüfusu oluşturan kişilerin yaşları küçükten büyüğe sıralandığında; ortada kalan kişinin yaşını ifade eden ortanca yaş 2023 yılında 34'e yükseldi. 1935 yılındaki ortanca yaş ise 21,2 olarak kayıtlara geçti.

Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il yüzde 20 ile Sinop, en düşük olduğu il yüzde 3,5 ile Şırnak oldu. En yüksek çocuk nüfus oranına sahip il yüzde 44,4 ile Şanlıurfa, en düşük olduğu il yüzde 16,5 ile Tunceli olarak kayıtlara geçti.

Yıllık nüfus artış hızı 1935'te binde 21,1 iken 1950'de binde 21,7, 2000 yılında binde 18,3'e oldu. Artış hızı 2018'de 14,7, 2022 yılında binde 7,1, 2023'te binde 1,1'e geriledi.

* Haberin görseli Shutterstock'tan servis edilmiştir.