Yıl 1972, yılında inşaat mühendisi oldum, babam bir mahallenin tamamını yapımına nezaret etmiş bir gönüllü idi, beraber inşaat yüklenicisi olalım dedik, inşaat sektöründe bize yer olmadığını anladık, kenara çekildik.
53 yılllık mühendislik hayatımda; İzmir Büyük Şehir Belediye hizmet binası, barajlar, taşkın yapıları ve binalar yaptım. Bu binalar nasıl sağlam, nasıl can korunur yaptım.
Ben, betonarme bina projesi yapan bir mühendisim, taşıyıcı binayı, insan yaşamı için için üç misli emniyetle yaparız. Üç misli emniyetle yapılan bu binalar, deprem dışında neden yıkılıyor?
Cumhuriyet Gazetesi genç muhabirleri Çağdaş Bayraktar ile başladığım “Deprem” kitabımda, yıkılmayacak bina nasıl yapılır, satın alınırken nelere dikkat ediliri anlatacağız.
Doğru bina şöyle yapılır:
Her türlü zemin üzerine teknolojisine uygun bina yapılabilir,Binalar arası boşluğa dikkat edilmeli, bitişik binaların kat seviyeleri aynı hiza olmalıdır. Binanın kat yükseklikleri aynı olmalıdır. Ticari zemin katı yüksek olabilir. Binanın kolonlarının hepsi aynı yöne bakmamalı, yeteri kadar perde kolon olmalıdır.Hazır beton kullanmak şartname gereğidir, her beton dökümünde beton numunesi alınmalıdır. Yapı denetim kurumlarının çalışıp/çalışmadığını kontrol etirmelisiniz. Kolon ve kirişlerin etriyeleri tekniğe uygun ve de kolon /kiriş bağlantılarında da etriye sıklığı yapılmalıdır. İnşaat Mühendisliği Odasına inşaat sırasında sık sık danışmalısınız.Yukardaki konuları, yapım sırasında gözleyebilirsiniz, binaya oturduktan sonra yöneticiler, iş yerleri kolonların delinip içinde boru geçirilmesine ve de kolon kesilmesine izin vermemelidirler.KENDİ KENDİNE YIKILAN BİNALAR
Konya’da yıkılan 4 katlı bina bana “Diyarbakır'da 40 yıl önce Şehitlik Semti'nde 84 kişinin ölümüyle sonuçlanan facia yaşanmıştır” haberini anımsattı;
“Bir zamanlar kasap, bakkal, hamal, terzi gibi isteyen herkesin müteahhitlik yapabildiği ve denetimlerlerin yapılmadığı dönemdi. Diyarbakır'da Hicret Apartmanını yapan müteahhit de hamallıktan bu işe girmişti.
Müteahhit Kermo Dalmış, Şehitlik Semti'nde 7 katlı 28 daireli bina yaptırdı ve adını da Hicret Apartmanı koydu. Hamallığı bırakarak müteahhitliğe soyunan Kermo Dalmış, apartmanın en üst katını da kendine ayırmıştı. Ancak, sağlam diye yaptırdığı ve en üst katında oturduğu bina 3 ocak 1983 tarihinde yıkıldı. Yaşanan faciada, enkaz altında kalan 84 kişi yaşamını yitirmişti. Dalmış ve ailesi çökme sırasında evde olmadığı için kurtulmuştu.
Şimdi de Konya’da bir bina yıkıldı. Dava devam ediyor, konuya girmeyelim.
Ahmet Gürel